2013 жылы «Қарағанды Су» ЖШС негізгі құралдарын техникалық қайта жаңарту және жетілдіру бойынша іс-шара» инвестициялық бағдарламасын орындау туралы АҚПАРАТ

«Қарағанды Су» ЖШС Қазақстан Республикасының 1998 жылғы 9 шілдедегі № 272-І «Табиғи монополиялар және реттелетін нарықтар туралы» Заңының талаптарына сәйкес Қазақстан Республикасының Қарағанды облысы бойынша табиғи монополияларды реттеу бойынша Агенттік Департаментінің 2012 жылғы 29 желтоқсандағы № 607-ОД және Қазақстан Республикасының құрылыс және тұрғын үй – коммуналдық шаруашылық істері жөніндегі Агенттігінің 2013 жылғы 23 қаңтардағы № 80 Бірлескен бұйрығымен бекітілген 2013-2015 жылдарға арналған «Қарағанды Су» ЖШС негізгі құралдарын техникалық қайта жаңарту және жетілдіру бойынша іс-шара» Инвестициялық бағдарламасын әзірледі. Департаменттің 2013 жылғы 1 қарашадағы № 456-ОД бұйрығымен «Қарағанды Су» ЖШС түзетулер енгізілген Инвестициялық бағдарламасы бекітілді.

Инвестициялық бағдарламаның негізгі іс-шаралары – бұл сумен жабдықтау және су бұрғыш жүйелерін қайта құру, жетілдіру және дамыту. Инвестициялық бағдарламалар іс-шарасы ұсынылған қызмет сипаты, сумен жабдықтау және су бұрғыш қызметтерімен сапалы толық көлемде тұтынушыларды үзіліссіз қамтамасыз ету үшін су құбыр желілерінің және жабдықтарының ағымдағы техникалық күйі, жабдықталушы желілердің және жабдықтардың тиімділігін және дәйектілігін ұлғайту есебімен әзірленді.

2013 жылы сумен жабдықтау қызметі бойынша бекітілген Инвестициялық бағдарламалар іс-шарасының құны 522,1 млн. теңгені құрайды, оның ішінде сорғы станциясының су құбырларын жетілдіру және түбегейлі жөндеу – 133,1 млн. теңге, әр түрлі диаметрдегі су құбырының желілерін түбегейлі жөндеу – 118,2 млн. теңге, есепке алу аспаптарын орнату – 19,2 млн. теңге, қайта құру және техникалық қайта жаңарту – 43,1 млн. теңге, арнайы және автокөлікті техникаларды сатып алу – 208,5 млн. теңге.

2013 жылы инвестициялық қаржы жұмсаудың нақты сомасы 553,4 млн.теңгені құрады, яғни 6%-ға жоспарланған көрсеткіштерден көп. Сорғы станциясының су құбырларын жетілдіруге және түбегейлі жөндеуге - 210,6 млн. теңге, әр түрлі диаметрдегі су құбырының желілерін түбегейлі жөндеуге – 51,5 млн. теңге, есепке алу аспаптарын орнатуға – 5,1 млн. теңге, қайта құруға және техникалық қайта жаңартуға – 38,2 млн. теңге, арнайы және автокөлікті техникаларды сатып алуға – 248 млн. теңге нақты қаржы жұмсалды.

2013 жылы су бұрғыш қызметі бойынша бекітілген инвестициялық сома 137,8 млн. теңгені құрады, оның ішінде кәріз сорғы станцияларын жетілдіруге – 21,7 млн. теңге, арнайы және автокөлікті техникаларды сатып алуға – 47,8 млн. теңге, техникалық қайта жаңартуға және мамандандырылған жабдықтарды сатып алуға – 68,3 млн. теңге. 2013 жылы нақты 163,5 млн. теңге игерілді: кәріз сорғы станцияларын жетілдіруге 21,7 млн. теңге, мамандандырылған және автокөлікті техникаларды сатып алуға – 71,9 млн. теңге, техникалық қайта жаңартуға және мамандандырылған жабдықтарды сатып алуға – 69,9 млн. теңге жұмсалды.

Сорғы станцияларын жетілдіру

«Қарағанды Су» ЖШС су құбырларын және канализациялық сорғы станцияларын жетілдіру бойынша іс-шара аясында қаланың биік үйлеріне тәулік бойы су беру үшін ескірген сорғы агрегаттары жиілік жаңартушымен Grundfos фирмасының жоғары қысымда су құбырының жаңа сорғы станцияларына ауыстырылды. Тұрғын үй секторының тұрғындарына су беру таңғы сағат 6-дан кешкі сағат 23-ке дейін кесте бойынша өндірілді, сорғы агрегаттарын қосу сумен жабдықтау қызметінің механикалық кезекші қызметкерімен жүзеге асырылды. 2013 жылы Қазыбек Би ауданының 30-шақты сорғыны басқылау сорғы станцияларын жетілдіру өндірілді: қала орталығының, Оңтүстік-шығыс, Октябрь ауданының су құбырының сорғылары. Сорғыны басқылау сорғы станцияларын жетілдірілгеннен кейін Қарағанды тұрғындарына тәулік бойы су беру қамсыздандырады.

Бұдан басқа, 2014 жылға жоспарланған «6-шы Торап» сорғы станциясын жетілдіру мерзімінен бұрын 2013 жылы аяқталды.  160 кВт қуаттылығымен 3 сорғы агрегаттары орнатылды, 6/0,4 кВ КТП орнату өндірілді, басқару шкафтарын пайдалануға құрастырылды және енгізілді. Тиек арматуралары және су таратқыштарды соруға және басуға басты қосулар алмастырылды,  сорғы ішіндегі су таратқыштар ауыстырылды. Grundfos фирмасының жабдықтары орнатылды.

Пришахтинск және Шахтинск қалаларының су құбырлары ұзақ мерзім пайдалану, қиын гидрогеологиялық талап, темір  жолдарынының селқос ағыстарынан жарамсыз болған № 5 магистралдық су таратқышынан жүзеге асырылады. Көрсетілген ауданның тұрғындарына және кәсіпорындарына су беру бойынша қызметі түсетін судың жеткіліксіз көлемінен және кесте бойынша «6 торап» сорғы станциясының жұмысынан шектетілді: Пришахтинск суды күндізгі, ал Шахтинск – түнгі уақытта алды. Бюджеттік бағдарлама бойынша екі құбырға 25 км ұзындығымен № 5 су таратқышы ауыстырылды. Бірақ, өткізілген іс-шаралар «6-шы торап» станциясында сорғы жабдықтарының жоғары дәрежеде тозу болғандықтан тұтынушыларға тәулік бойы су беруді қамтамасыз етуге мүмкіндік бермеді.  Сондықтан Пришахтинск тұтынушыларының су құбырын жақсарту бағдарламасында келесі саты болған «6-шы торап» сорғы станциясының жабдықтарын жетілдіруді орындау аса қажет болды.  

Жоспарланған іс-шараларды мерзімінен бұрын орындау екі ауданға кестесіз тәулік бойы су беруге, ішкі тоқсандық желілерге гидравликалық тәртіпті тұрақтандыруға, тұрғындар тарапынан арыздар санын және желілердегі апаттар санын қысқартуға, энергия-және ресурсты үнемдеу бойынша тапсырмаларды орындауға мүмкіндік берді.

Сөйтіп, 2013 жылы су құбырының сорғы станцияларын жетілдіруге 117,8 млн. теңге соманы бекіту кезінде 80,7 млн. теңгеге немесе 68%-ға артығырақ орындаумен – 198,5 млн. теңге сомаға жұмыстар нақты орындалды.

Қаланың 16-шақты су құбырының сорғы станцияларын түбегейлі жөндеу 15,3 млн. теңге сомаға жоспарланған, 16-шақты сорғы станциясын жөндеу 12,1 млн. теңге сомаға нақты орындалды.

Су бұрғыш қызметі бойынша сонымен қатар «Сұрыптау» ауданының ағынды суларын ауыстырып құю үшін қызмет ететін Молдагулова көшесі бойынша № 3 канализациялық сорғы станциясын және Серова көшесі бойында № 4 канализациялық сорғы станциясын жетілдіру бойынша іс-шаралар жүргізілді. Жоспарланған инвестиция сомасы 21,7 млн. теңге 100%-ға нақты орындалды. Модульдік КНС  толығымен автоматтандырылды, ағынды суларды ауыстырып құюдың белгіленген параметрлеріне жөнге салынды – толтыру көлемі және деңгейі электр қуатының шығындарын қысқартуға мүмкіндік берді. Модульдік сорғы станциясының тұрқы тотығумен зақымдалмаған материалдан тұрады, жоғары икемділікке қабілетті, жабдықтың қызмет ету мерзімін едәуір көбейтеді.

Су құбырының желілерін түбегейлі жөндеу

«Қарағанды Су» ЖШС инвестициялық бағдарламасында 118,2 млн. теңге сомаға әр түрлі диаметрдегі су құбырының құбырларын 9830 метрге ауыстыру қарастырылған, нақты орындалысы 100% құрады. Бакинская көшесі – 1200 м, Орлов көшесі – 1000 м, Давыдов көшесі – 730 м, М.Маметова көшесі – 960 м, 21 ықшам ауданындағы желілер – 980 м, 15 ықшам ауданының төңірегіндегі желілер – 740 м, Керамическая көшесі – 630 м, Университетская көшесі – 380 м, 17 ықшам ауданындағы желілер – 755 м, Углесборочная көшесі – 1025 м, Дальняя көшесі – 950 м, Сатпаев көшесі – 480 м бойынша ең апатты су құбырының желілерін ауыстыру өндірілді.

Бұл іс-шаралар осы көшелердің тұтынушыларын сумен жабдықтауларын жақсартуға мүмкіндік берді: суық суды беру бөгелістеріне, нашар қысым, үйлерді су басу және апатты жойғаннан кейін сапасыз абаттандыру арыздар саны тоқтатылды. Түбегейлі жөндеу бойынша шығындарды оңтайландырудан үнемдеу «6 Торап» сорғы станциясын жетілдіруге бағытталған.

Желілерді ауыстыру бойынша инвестициялық бағдарламаның іс-шараларын орындауды тікелей тергеумен желілерде және сумен жабдықтаудың ғимараттарында апаттар санын азайту, сумен жабдықтау желілерінде нақты жоғалтуды төмендету, ішуге жарамды су сапалылығын жақсартуға болды. Орындалған іс-шаралар бүгінде «Қарағанды Су» ЖШС басты тапсырмаларын шешуге мүмкіндік береді.

ұсынылатын қызметтер сапалылығын жақсарту бойынша: тұтынушыларға .үзіліссіз тәулік бойы су беруді қамтамасыз ету. Дәл сондай ішуге жарамды суды және электрлік қуатты үнемдеуге бағытталған қуат үнемдеу мәселелері шешілуде.

Арнайы техниканы сатып алу

Инвестициялық бағдарлама аясында кәсіпорынның тұрақты жұмысы, жөндеу жұмыстарының көлемін көбейту, су құбырының және канализациялық желілерде апатты жағдайларды уақытында жою үшін автокөлік паркі және 35%-ға арнайы техникалар жаңартылды, 48 бірлік сатып алынды, оның ішінде экскаватор – 9 бірлік, сорғылар – 2 бірлік, тракторлар – 9 бірлік, өзі аударғыштар – 2 бірлік, су тасушылар – 2 бірлік, жүк тиегіштер – 1 бірлік, кран – 1 бірлік, манипуляторлар – 2 бірлік, автофургондар – 10 бірлік, өзек жуатындар және АС көліктері – 5 бірлік, автобустар – 2 бірлік, компрессорлар – 2 бірлік, фрезер көлігі – 1 бірлік. 

Жаңа техниканы және арнайы техниканы сатып алу жылына 60 км дейін апатты желілерді ауыстыру көлемін көбейтуге және алғашқы рет су құбырының желілерін ауыстыру бойынша нормативтік деңгейде жетуге және арттыруға мүмкіндік берді. Желілерді ауыстыру ірі көлемдеріне байланысты желілерде апатты көрсеткіштер азайтылды: 2012 жылмен салыстырғанда 2013 жылы апаттар саны 30%-ға қысқартылды. Заманауи арнайы техниканың бар болуы кәсіпорынға желілерде апаттарды жедел жоюға мүмкіндік берді, яғни түпкі нәтижесінде ішуге жарамды суды жоғалту 2,75 млн. м³ төмендетуге әкелді. 

Асфальт төсемін ашусыз «тесу» траншеясыз технологиялар әдісі бойынша су құбыр желілерінің  құрылысы үшін  2013 жылы 34 млн. теңге бағасында көлбеу-бағытталған бұрғылауды (КББ) орнату сатып алынды. Осы жылы тесу әдісімен Қарағанды қаласының әр түрлі аудандарында түрлі диаметрлерде 907 м құбырлар төселді,

Суды есепке алу аспаптарын орнату: магистральды су таратқыштарда коммерциялық және технологиялық есепке алу

Су құбырының жүйесін пайдалану деңгейін жақсарту және тұтынушыларды ішуге жарамды сумен тұрақты қамтамасыз ету, су құбырының желілерінде ағындыларды бөлуді басқару үшін «Қарағанды Су» ЖШС макро-және микро аймақтандыру есебімен су құбырының жүйе жұмысын оңтайландыру, сонымен қатар автоматтандырылған салыстыру жүйесін орнату бойынша іс-шаралар әзірледі.

2013 жылы магистралдық су таратқыштарда 500-ден 1400 мм-ге дейін диаметрмен бес шығын өлшемдері орнатылды және жылуды есепке алу аспабын жаңа ұрпақтар жылуын есепке алу аспабына ауыстыру жүргізілді. Магистралдық су таратқыштарда есепке алу аспаптарын орнату әсері апаттың төмендеуімен, жөндеу көлемдерінің қысқартылуымен және жіберілетін және тұтынатын суларды нақты есепке алуын арттырумен жасалады.

2011 жылдан бастап Қарағанды қаласының су құбырының желілерінде гидравликалық тәртібін тұрақтандыру үшін «Қарағанды Су» ЖШС DOROT (Израиль) фирмасының редукциялық қақпақтарын орнатады. Олар өзімен бірге сыртқы қоректендіру көздеріне мұқтаж емес, автоматты гидравликалық басқаратын реттеуіш қақпақтарды көрсетеді. Редукциялық қақпақтар желілерде апаттың төмендеуін және тұтынушыларға тәулік бойы су беруді қамтамасыз етуге мүмкіндік беретін су шығындарын өзгертуге және кіруге қысымды өзгертуден әдеттегі байланыссыз қалатын шығуда алдын-ала берілген қысымды сақтайды.

Инвестициялық бағдарлама бойынша 2013 жылы қаланың су құбырының желілерінде 8 редукциялық қақпақтар орнатылды.  

ЦДС және GPS- мониторинг диспетчерлік орынды жетілдіру

Инвестициялық бағдарлама бойынша 2013 жылы кәсіпорынның орталық диспетчерлік орнында су құбырының желілерінде және сорғы станцияларында технологиялық үрдісті және гидравликалық тәртіпті нақты уақыт режимінде бақылауға мүмкіндік беретін 1,5 м 3,5м көлеммен көзбен шолу жүйесі енгізілді. Көзбен шолу жүйесін орнату 2013 жылы 100 бірлік техникаға авто-және арнайы техникалаларды тиімді қолдануға бақылауды жүзеге асыру үшін автокөлік және арнайы техника GPS жүйесін енгізуге мүмкіндік берді.

Су бұрғыш

2013 жылы канализациялық желілерде жөндеу және профилактикалық жұмыстарын жүргізуге арналған заманауи жабдықтар сатып алынды.

Траншеясыз әдісімен желілерді қайта құру үшін Mini-T құдық бұзушы сатып алынды. Бұзу әдісі тоздырылған желілерді бір циклді жаңа полимерлікке ауыстыруға мүмкіндік беретін траншеясыз әдіспен құбырларды едәуір тиімді ауыстырудың бірі болып табылады. Әдістің артықшылығы құбырдың диаметрін сақтаумен немесе ұлғайтумен бір өткелде 150-250 метр ұзындықта құбырдың телімін ауыстырумен жасалады. Бұл қалалық құрылыс салуды тығыздау кезінде абаттандыруды бұзусыз канализациялық желілерді ауыстыру санын көбейтуді білдіреді. Бүгінгі күнде құбырларды бұзу әдісі қолданудағы ең жеңіл және арзан болып табылады. Оның арзандылығы жұмысты жүргізудің жоғары жылдамдығымен, қолданылатын техниканың және механизмнің  шағын санымен және қызмет көрсететін қызметкерлердің ең аз санымен ескертіледі.

Құбырлардың қалпын анықтау, құлау үшін ең қауіпті желі учаскісін табу, апат себептерін ұйғару және уақытында шара қабылдау үшін құбырларда әрдайым телевизиялық тексерісін жүргізу қажет. Желілерді ауыстыру бойынша жұмыстарды жүргізу кезінде алдын-ала бейнелік тексеріс талап етіледі. Осы мақсат үшін 2013 жылы қолданушыға зерттеудің айқын көрінісін жеткізуге дейін ластаудың, өзгерістің және бүйір қосылуды жеңетін канализациялық және су құбырының қиын жағдайына телевизиялық тексеріс үшін жер және жабдық деңгейінен су құбырын тексеруді жедел өндіруге мүмкіндік беретін SH-1 бейне қадағалау жүйесі сатып алынды. Тексерілетін құбырлар диаметрі 225-3000 мм.

Желілерді жөндеу, апатты жою және телевизиялық тексеріс жүргізу кезінде канализациялық құбырларда ағынды жабу үшін монтажды және жөндеу жұмыстарын жүргізу орындарының экологиялық тазалығын қамтамасыз етіп бірнеше секундта құбырларды жабуға және герметикалауға мүмкіндік беретін әр түрлі диаметрдегі 2 комплекті пневматикалық құбыр бітеуіштері сатып алынды.

2013 жылы құбырларды жуу және тазалау үшін 2 біріктірілген өзекті жуу көліктері және қосымша комплектте гидродинамикалық қондырмалар сатып алынды. Осы көліктің артықшылығы бір оператормен қызмет көрсетеді, бір жұмыс цикліне желілерді жууға мүмкіндік береді және материалдық және еңбек ресурстарын ең көп үнемдеуге қол жеткізетін екі – жуу және тұнбаларды тазалау орнына бір көлік қолданылады.

Дебиторлық қарыздарды өтеу бойынша жұмыс

«Қарағанды Су» ЖШС үшін коммуналдық қызмет көрсететін кәсіпорын ретінде тұтынушылардың төлем тәртібін қолдау мәселесінің ерекше маңызы бар. Тұтынушылардың қызметті төлемеуі кәсіпорынның инвестициялық міндеттерін және жобалы жөндеу жұмыстарын орындауын қауіп-қатерге қояды. Су бұрғыш қызметінен қасақана төлемеушілерді ажырату үшін пәтерлерде канализациялық шығарудың жеке дәке салумен (өшірумен) биік үйлерде вертикальды канализациялық тік бағаналарға телевизиялық тексеріс жүргізу бойынша арнайы жабдық-жүйесі сатып алынды. Бұл пәтерде құбырға қолжетімділік қажеттілігін шығарады, техникалық қабаттан немесе көп қабатты үйлердің шатыранан қасақана борышқорлардың пәтерлерін өшіруге мүмкіндік беретін төлемеушілерді ынталандырудың тиімді, аз шығынды және тез орнын толтыратын әдіс. Жеке пәтерді өшіру үйдің ішінде канализациялық тік бағананың қалыпты қызмет етуін бұзбайды, ал борышқордың пәтеріне қол жетімділіктің бар болуынан немесе жоқтығынан байланыссыз су бұрғышты кедергісіз шектеп отыруға мүмкіндік береді. Жабдық 2013 жылдың 4 тоқсанында сатып алынды және 2 айда қарызды 1 млн. теңгеге қысқартуға мүмкіндік берді.

Өндірілген жұмыстар, заманауи әдістер және технологиялар, 2013 жылы Инвестициялық бағдарламаның барлық іс-шараларын орындау қызмет көрсету сапалылығын жақсартуға, апат қызметін жедел елеуді арттыруға, Қарағанды қаласының сумен жабдықтау және су бұрғыш объектілерін пайдалану мерзімін жалғастыруды көбейтуге мүмкіндік берді.